Toen men mij vroeg of ik een artikel wilde schrijven voor het BBK Magazine moest ik even nadenken. Ik ben pas laat begonnen als kunstenaar. Ik ben niet de gevierde kunstenaar die alles weet van groei. Maar wat ik natuurlijk wel kan vertellen is hoe het voor míj heeft gewerkt tot nu toe en wat ik heb ontdekt.
Zoals gezegd ben ik vrij laat gaan tekenen en schilderen. Ik was een creatief meisje en genoot van tekenen en kleuren maar gaandeweg ontbrak de tijd en de energie. Pas toen ik halverwege de dertig was, kwam er tijd en ruimte om mijn creatieve kant verder te ontwikkelen.
Na een economische opleiding heb ik als praktijkassistente bij een orthodontist gewerkt. Ik trouwde met Martin en we kregen twee kinderen. Onze oudste was geboren met twee klompvoetjes en de jongste had verlammingsverschijnselen als gevolg van een hersenbloeding. Ik koos ervoor om thuis te zijn bij de kinderen en die intensieve jaren met therapieën en ziekenhuisbezoeken voor mijn rekening te nemen. Ik voelde vaak mijn eigen onmacht en heb in die tijd sterk ervaren hoeveel kracht ik ontving uit mijn geloof in de God van de Bijbel. Ik heb als moeder gedaan wat ik kon en ik wist mij gedragen en geleid door Zijn hulp.
Nu zijn ze beiden volwassen en je zou niet zeggen dat ze hun leven zo moeilijk zijn gestart. Laatst vroeg ik de jongste: “Als je terugkijkt op je leven, waar ben je dan het meest blij mee?” Hij antwoordde: “Mijn handicap, want die heeft ervoor gezorgd dat ik zo’n doorzetter ben geworden.” Dat maakt mij ontzettend dankbaar. Moeder-zijn en zien hoe de jongens hun moeilijkheden overwinnen, heeft mij als persoon verrijkt en doen groeien.
En mij geholpen om ook mijn eigen moeilijkheden te overwinnen. Een paar jaar later namelijk kwam ik persoonlijk in een lastige periode terecht. Door verschillende oorzaken was ik vastgelopen. Met behulp van een goede therapeut kwam ik er achter hoe conflict-vermijdend en daardoor perfectionistisch ik was geworden en dat mijn ‘veilige’ levenshouding eigenlijk mijn grootste rem was. Ik dacht vaak onbewust: als ik het niet zeker weet, dan zeg ik nee. Ik wilde hoe dan ook de controle houden. Ik heb het met Gods hulp kunnen ombuigen in een ‘ja’. Dat werkt heel bevrijdend. Deze verandering heeft de deur naar mijn kunstenaarschap geopend. Ik heb leren zien dat wanneer ik ‘nee’ zeg, ik ook ‘nee’ zeg tegen verrassingen, onverwachte mogelijkheden, openende deuren, beweging uitdaging en groei. En wanneer ik ‘ja’ zeg, dat er ruimte komt voor al deze dingen. Daarom heb ik, toen er weer ruimte en tijd kwam voor andere dingen dan moeder-zijn, gekozen voor de creatieve invulling.
Die invulling begon met lessen in tekenen en schilderen. Toen wist ik nog niet dat het zo’n groot deel van mijn leven zou worden. Gaandeweg groeide mijn vaardigheid. Wat je aandacht geeft groeit per slot van rekening. Eindelijk begon ik de mooie doos pastel te gebruiken die ik op mijn 18e verjaardag had gekregen. Dat kostbare geschenk van mijn ouders had ik al die jaren gekoesterd, maar nooit gebruikt. Nu kwam het eindelijk tot zijn doel. Ik ontdekte dat het me lag en dat ik mooie dingen kon maken. Het voelde als een cadeau van de grote Schepper, dat ik eindelijk, na zoveel jaar, mocht gaan uitpakken. Ik wist niet waar het me zou brengen, maar ik zei ‘ja’! Ik was nieuwsgierig naar wat ik allemaal zou ontdekken.
Helaas was ik allergisch voor het vrijkomende stof dus ging ik op zoek naar een ander medium. Bij Paul Jaarsma leerde ik de techniek van het fijnschilderen. Een mooie olieverftechniek waarbij je veel aandacht geeft aan contrast en stofuitdrukking en je schilderij opbouwt in transparante lagen op een onderschildering in rauwe omber en wit. Dat voelde als thuiskomen. Het past bij mijn liefde voor details. Ik heb jaren les gehad en de techniek leren doorgronden. Toen ik uiteindelijk zelf les wilde gaan geven, heb ik een cursus didactiek voor Beeldende Vorming gevolgd en zo geleerd hoe ik mijn kennis en vaardigheden kon doorgeven aan andere mensen.
Ik denk dat zowel persoonlijke groei als groei in technische vaardigheden er voor zorgen dat je groeit als kunstenaar. Ik heb mijzelf heel lang gezien als een meer ambachtelijk schilder, een ‘zij-instromer’, niet helemaal volwaardig. Maar wel iemand die de techniek goed beheerst en daarmee goede resultaten bereikt. Soms vind ik het een gemis dat ik geen kunstopleiding heb kunnen volgen. Dat wil niet zeggen dat ik mijzelf niet verder kan en zal ontwikkelen en uitdagen. Doordat vanwege de maatregelen rond corona mijn schilderlessen moeten stoppen, heb ik meer tijd om verder te werken aan mijn eigen ontwikkeling. Ik volg nog steeds graag goede cursussen op verschillende gebieden zoals fotografie, beeldbewerking, tekenen en kunstgeschiedenis en leer veel van andere kunstenaars. Alles wat ik leer op het gebied van beeldende kunst helpt mij om persoonlijk te groeien en andersom werkt dat ook. Door mijn persoonlijke ontwikkeling leer ik om meer dingen los te laten, nieuwe inzichten te krijgen en anders te kijken naar mijn omgeving en naar situaties, wat ook weer invloed heeft op mijn ontwikkeling als kunstenaar.
Al met al leidt dat tot steeds meer eigenheid en herkenbaarheid in mijn werk. En dat is ook groei naar mijn mening. Mijn focus ligt op de thema’s die ik graag in mijn werk naar voren wil brengen. Onze wereld is niet altijd even mooi. Daarom kies ik voor mijn schilderijen vaak onderwerpen die je ‘klein geluk’ zou kunnen noemen. De negatieve kanten van het leven krijgen al zoveel aandacht in de media dat ik me geroepen voel om de mooie kanten op te zoeken en aandacht te geven. Met als onderliggende drijfveer weer: ‘Wat je aandacht geeft, groeit.’ Een onderwerp dat vaak terugkomt is het kind dat helemaal opgaat in zijn bezigheden. Daarnaast kies ik vaak mensen en dieren die contact leggen met elkaar en met hun omgeving. Ook de schoonheid van de natuur kan mij inspireren tot een tekening of schilderij. En ik heb gemerkt dat je steeds meer van deze pareltjes gaat ontdekken als je je er meer op richt. Ik vind het een grote zegen dat ik oog mocht krijgen voor dit klein geluk.
Daarover zal ik niet veel kunnen vertellen. Ik ben in de bevoorrechte positie dat ik niet van mijn werk hoef te leven. Daardoor kan ik veel tijd nemen voor mijn eigen ontwikkeling. Met het geven van schilderlessen had ik een redelijk vast inkomen, maar volgens de RIVM-richtlijnen vanwege corona is mijn atelier nu niet geschikt voor groepen. Daardoor verdien ik op het moment maar weinig. Gelukkig krijg ik af en toe een mooie (portret)opdracht, want ook de mogelijkheden voor beurzen en exposities zijn op dit moment heel beperkt. Daarom neem ik nu veel tijd voor mijn eigen ontwikkeling en het maken van nieuw werk zodat ik, als alles weer aantrekt, meteen van start kan.
Het mooie van kunstenaar-zijn, is dat je niet stopt met je pensioen. Het is een deel van wie je bent. Ik denk dat de beste jaren altijd nog moeten komen. Al je kennis, al je levenservaring zal ervoor zorgen dat je groeit als mens én als kunstenaar. Je zult nooit uitgeleerd en uitgewerkt zijn, denk ik zomaar. Ook als je ouder wordt en het niet meer zo gemakkelijk gaat. Uiteindelijk ben je niet alleen kunstenaar als je mooie werken maakt, je kunt ook kunstenaar zijn in de manier waarop je je leven leidt, op omstandigheden reageert, met beperkingen omgaat en moeilijkheden ombuigt in mogelijkheden. Op die manier is ieder mens in wezen een kunstenaar, gecreëerd door de Schepper, naar zijn beeld en gelijkenis.